PRZEWODNIK
KRYM. Półwysep rozmaitości
Przewodnik ten jest pracą zbiorową grupy osób, specjalistów z różnych dziedzin. Każdy z autorów
zwiedzając ten region zwracał uwagę na inne jego walory - historycy badali
pamiątki historii, religioznawcy sferę religijno-kulturową, geolodzy
rezerwaty geologiczne, przyrodnicy florę i faunę itd. Jedni odwiedzali
głównie miasta, inni spędzili czas w górach. Oprócz opisu krajoznawczego regionu, w przewodniku znalazło
się szereg informacji praktycznych. Przybliżono w nim główne ośrodki
miejskie wraz z łączącymi je odcinkami dróg, a także szereg tras pieszych,
które pomogą w wędrówce przez Góry Krymskie lub np. szlakiem skalnych miast.
zasięg i układ rozdziałów - przewodnik podzielony został na pięć
rozdziałów. Rozdział I zawiera informacje praktyczne dotyczące przygotowań i
samego przejazdu na Krym. W nim zawarto opis Odessy - miasta, które nie znajduje
się co prawda na Półwyspie Krymskim, ale może być ciekawym przystankiem w drodze
na Krym. Tak więc czytelnik znajdzie tu garść informacji praktycznych, jak i
skrótowy opis historii i zabytków miasta.
Rozdział II to
obszerny opis krajoznawczy Krymu - wraz z jego charakterystyką
geograficzno-przyrodniczą, historyczną, kulturowo-religijną. Zamieszczono tu
także informacje o działaniach na polu ochrony przyrody i dziedzictwa
kulturowego. Przybliżono też wycinek lokalnego folkloru (podań i opowieści
mitycznych) i poezji (uzupełniając też fragmentami wierszy poetów spoza Krymu).
W III (zdecydowanie krótszym od poprzedniego) rozdziale
znajdzie czytelnik nieco informacji praktycznych dotyczących regionu,
komunikacji w jego obrębie, bazy noclegowo-żywieniowej, usług, z których
najczęściej korzystają przyjezdni.
Pozostałe dwa
rozdziały to opis konkretnych tras i miejsc na Krymie. W rozdziale IV siedem
więc opisanych tras łączy co ważniejsze miasta południowej części Krymu. Tym
ostatnim poświęcono osobne opisy, a przy większości z nich zamieszczono
schematyczne mapki z zaznaczonymi zabytkami, bazą noclegowo-żywieniową czy
innymi obiektami przydatnymi turyście. Czasem opis miasta obejmuje też i jego
okolice, innym razem okolice miasta opisuje się już w rozdziale poświęconym
trasom pieszym (tak jest w przypadku choćby okolic Bakczysaraju czy Sudaku).
Rozdział V zawiera właśnie opisy tras pieszych - za
wyjątkiem krótkich spacerków w pobliżu miast, których opisy weszły w skład opisu
miast. Większość nakreślonych tu tras prowadzi przez obszary górskie. Są jednak
i takie szlaki, które łączą typowo górską włóczęgę z odwiedzaniem zabytków
kultury (np. trasy przez skalne miasta).
trasy - przewodniku znajdziemy dwa rodzaje
tras - trasy przejazdu i trasy piesze. Pierwsze, zamieszczone w rozdziale IV,
łączą miasta regionu. Opisy tych tras mają za zadanie bardzo skrótowo przybliżyć
charakter danej drogi, ale i dać pojęcie o stopniu jej uczęszczania przez
komunikację publiczną, widokach jakie czekają jadących nią podróżnych itp. Do
fragmentów stanowiących opis przejazdu zastosowano czcionkę pochyłą.
Trasy opisane w rozdziale V przeznaczone są dla amatorów
pieszych wędrówek. Łącznie podano 68 tras wchodzących w skład kilku odrębnych,
wydzielonych na potrzeby tego przewodnika, obszarów (np. rejon skalnych miast,
okolice Demerdży itp.). Zazwyczaj opis trasy poprzedza jej krótka
charakterystyka (czcionka o charakterze pogrubionej kursywy) i podany czas
przejścia. Potem następuje opis (pochyła czcionka). Ważniejszym obiektom i
miejscom na trasie poświęcone są mini rozdzialiki (zwykła czcionka). Oprócz tras
o pełnym opisie zgrupowano też pod hasłem "Propozycje wędrówek poza opisanymi
trasami" krótkie charakterystyki tras jedynie sugerowanych. Każdy więc rejon
górski wydzielony w przewodniku posiada trasy opisane szczegółowo i te jedynie
nakreślone w sposób ogólny. Każdemu opisanemu rejonowi górskiemu odpowiada
schematyczna mapka, na której zaznaczono i szlaki. Układ poszczególnych map
regionów przybliży nam mapka zamieszczona na początku rozdziału V - pt.
"Skoroszyt map górskich".
mapy - mapki
zamieszczone w przewodniku mają charakter bardzo schematyczny. Mogą jednak
okazać się pomocne, gdyż stanowią uzupełnienie tekstu - znajdziemy tu więc
opisane w tekście obiekty i trasy. Oprócz map-skoroszytów (na początku rozdziału
IV i V) czy na przykład mapki stref roślinnych zamieszczono w przewodniku szereg
planów miast i "mapek górskich". Pierwsze obejmują zwykle tylko centra miejskie
(czasem gdy obszar zamieszczony na mapie jest większy zastosowano osobną mapkę
centrum - jak w przypadku Sewastopola). Zaznaczono na nich obiekty noclegowe,
gastronomiczne, urzędy pocztowe itp., ale także zabytki miejskie i obiekty
szczególnie interesujące dla turystów (np. muzea). Drugie z wspomnianych map,
tzw. "mapy górskie", obejmują obszary opisane w rozdziale V. Zaznaczono na nich
trasy piesze oraz co ważniejsze obiekty i miejscowości na trasie. Na mapach tych
nie zamieszczano poziomic, a ich niewielkie rozmiary i duża schematyczność
powoduje, że mogą stanowić jedynie uzupełnienie map o dużym formacie.
nazwy - kwestia nazewnictwa na Krymie jest o
tyle skomplikowana, że funkcjonują tu równolegle nazwy rosyjskie, ukraińskie i
tatarskie. Przy tym zdarza się, że nazwa danej miejscowości zaznaczona jest na
mapie w wersji ukraińskiej, a na tablicy stojącej przy drodze w wersji
rosyjskiej. Czasem dodatkowo w mowie potocznej bardziej popularna jest nazwa
tatarska, funkcjonująca z powodzeniem przed Rewolucją 1917 r. Dla Polaków
dodatkowy kłopot stanowi istnienie polskich wersji wielu nazw, które to wersje
utrwalone zostały w naszej literaturze i poezji. Trudno więc Polakowi na
Teodozję mówić z rosyjska Fjedusja, a na Mickiewiczowski Czatyrdah - Czatyrdag.
Na potrzeby tego przewodnika przyjęto pewien sposób zapisu nazw - taki jaki
wydawał się jego autorom najwłaściwszym (spis nazw w indeksie - tam też podano
inne brzmienia nazw). Nie oznacza to jednak, że nie można by z powodzeniem
stosować nazw w ich innych wersjach. Z galimatiasem nazewniczym nie mogą sobie
poradzić i sami mieszkańcy Krymu - czujemy się więc usprawiedliwieni. Liczymy,
też że mimo nieusystematyzowanego nazewnictwa czytelnik nie trafi przez pomyłkę
do Chersonu zamiast do Chersonezu, czy Lawandy zamiast Liwadii.
Nazwy ulic na planach miast podano po rosyjsku i w
tłumaczeniu na polski (wyjątek stanowią ulice Odessy zapisane w wersji
ukraińskiej - tam bowiem tendencje do stosowania języka urzędowego są silniejsze
niż na Krymie).
KRYM. PÓŁWYSEP ROZMAITOŚCI
PRZEWODNIK TURYSTYCZNY Z SERII:
PRZEZ BEZDROŻA
cena 24 złote
zamów przewodnik
